Bestaanszekerheid

Maak dat iedereen in Rotterdam een stabiele financiële situatie heeft en er geen kinderen opgroeien in armoede

Het doel is helder: iedereen in Rotterdam moet financieel stabiel zijn en geen enkel kind mag nog in armoede opgroeien. Rotterdam staat landelijk op de derde plaats als het gaat om armoede. De gevolgen zijn ingrijpend. Mensen in armoede hebben bijna drie keer zo vaak psychische klachten (39% vs. 14%), kampen vaker met depressies (21% vs. 9%) of angststoornissen (21% vs. 9%). Ze mijden vaker zorg (21% vs. 14%) en voelen zich vaker ernstig eenzaam (23% vs. 10%). Hun levensverwachting ligt gemiddeld 8 tot 9 jaar lager, met bovendien 12 tot 13 extra jaren in slechte gezondheid.

Kinderen die opgroeien in armoede hebben ruim twee keer zo vaak obesitas (29% vs. 13%), en volwassenen kampen bijna vier keer zo vaak met problematische schulden (26% vs. 7%).
Bron: De maatschappelijke kosten van armoede in Rotterdam – Warm Rotterdam, 6 februari 2025

Daarnaast telt Rotterdam de grootste groep slachtoffers van het toeslagenschandaal. Inclusief kinderen en (ex-)partners gaat het om zo’n 30.000 mensen. Veel ouders en kinderen hebben nog steeds niet de kans gekregen om opnieuw te beginnen. Het herstelproces verloopt traag en is complex.
“Veel mensen zijn wanhopig en zitten zowel geestelijk als financieel nog steeds in zwaar weer.” – Blijvend geraakt, november 2023, De Rijnmondse Alliantie

Landelijk leeft één op de zes volwassenen in bestaansonzekerheid. Dat betekent onzekerheid over inkomen, wonen, gezondheid, ontwikkeling, sociaal netwerk en toekomst.
Bron: Van overleven naar bloeien – Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving, februari 2024

Sterke punten van Rotterdam in de aanpak van armoede

  • Een wethouder Armoede onderstreept de politieke prioriteit en stimuleert domeinoverstijgende samenwerking.
  • Warm Rotterdam initieerde onder andere het Keurmerk Warm Incasseren en het Deltaplan Ervaringsdeskundigen.
  • Een sterk netwerk van organisaties, zoals het Fonds Bijzondere Noden en het Kansfonds, ondersteunt Rotterdammers op weg naar bestaanszekerheid.
  • De Ombudsman richt zich structureel op het thema bestaanszekerheid.
  • Lokale netwerken zetten in op een integrale, wijkgerichte aanpak.
  • Er loopt een pilot rond bestaanszekerheid in twee Rotterdamse wijken.

Wat ontbreekt: een duurzame en brede aanpak

Knelpunten:

  • Te weinig vertrouwen in mensen; de nadruk ligt op controle en rechtmatigheid.
  • Beperkte regie voor de betrokken burgers zelf.
  • Te veel symptoombestrijding; structurele oorzaken blijven onderbelicht.
  • Overmatige bureaucratie en versnippering van loketten en procedures.
  • Slechte toegankelijkheid tot laagdrempelige ondersteuning.
  • Lange wachttijden voor bijstandsaanvragen en andere regelingen.
  • Onduidelijke en versnipperde regelingen voor slachtoffers van het toeslagenschandaal.

Onze focus: financiële bestaanszekerheid bevorderen

Alles begint met empathie

Luister naar mensen in armoede. Zoek actief naar hun ervaringen en naar initiatieven die bestaanszekerheid versterken. Bied mensen de kans om zelf uit armoede te komen, met ruimte voor hun kracht en talent.

Aanbevelingen

1. Financiële bestaanszekerheid

  • Zorg voor een leefbaar inkomen, ongeacht of iemand werkt of een uitkering ontvangt.
  • Richt één overzichtelijk aanspreekpunt in voor alle regelingen.
  • Schaf boetes voor verblijf op straat af.

2. Maatwerk en aandacht voor álle groepen

  • Veranker maatwerk structureel in beleid, niet alleen in uitvoering.
  • Maak domeinoverstijgende financiering mogelijk.
  • Vergroot de toegankelijkheid van Prio, de doorbraakmethodiek, voor bredere doelgroepen.

3. Toegang tot zorg en ondersteuning

  • Hanteer duidelijke en redelijke termijnen voor aanvragen van (bijzondere) bijstand.
  • Zorg voor toegankelijke zorgvoorzieningen in elke wijk. Ondersteun burgerinitiatieven en geef de regie soms bewust uit handen.
  • Zet in op vroegsignalering en ruimhartige schuldhulpverlening.
  • Wees kritisch op uitsluitingsmechanismen, zoals het gebruik van ‘zelfredzaamheid’ als criterium. Uitgestelde hulp leidt tot hogere kosten.
  • Stem regelingen beter op elkaar af en verlaag drempels, bijvoorbeeld via Simpel Switchen tussen werk en dagbesteding.

4. Ervaringsdeskundigheid

  • Ontwikkel geen beleid zonder input van mensen met ervaringskennis.
  • Geef mensen meer regie in het ondersteuningsaanbod, inclusief de mogelijkheid om een eigen plan op te stellen.